Osmanlı İmparatorluğu’nda ilk kâğıt para (kaime) denemeleri Sultan Abdülmecid döneminde başlamış ve ilk kâğıt para 1840 yılında tedavüle çıkarılmıştır. Ancak başarısızlıkla sonuçlanan bu ilk denemelerin ardından Sultan Abdülaziz madeni para...
Kayda Değer Akademik Metinler
Benim En Büyük Günahım: Tanrı’nın Evinde Sessizlik
Rahip Lawrence C. Murphy, Wisconsin’de Roma Katolik Kilisesi’nde görev yapıyordu. 1998’de öldüğünde, arkasında 200’den fazla kurban bıraktı. 24 yıl boyunca, yaşları 5 ila 13 arasında değişen sağır ve dilsiz çocukları istismar ettiği ortaya...
Bilim ve Medeniyet Tarihi Çalışmalarında İdeolojik Bir Sorun: Öncellik Meselesi
1.Giriş Bilim ve medeniyet tarihi çalışmalarının pek çoğunda istisnasız tüm millet ve kültürlerin birtakım bilimsel buluşları ya da medeniyet unsurlarını, kendilerine mâl ettikleri ve bunu uluslararası arenada medeniyetler yarışının önemli bir...
Borges: Oscar Wilde’ın İsmi Büyük Kentlerle, Şöhreti de Ceza ve Hapishaneyle Birleşmiştir
Wilde’ın ismini anmak, dandy bir şairden söz etmek olduğu kadar, kendini kravatları ve metaforlarıyla insanları heyecanlandırmak gibi değersiz bir işe adayan bir beyefendinin imgesini de hatırlatmaktır. Bu aynı zamanda, sanat kavramını...
Antonio Gramsci’den Kültür Hayatının Sorunları: Aydınların Yetişmesi
Aydınlar özerkli ve bağımsız bir takım mıdırlar, yoksa her toplumsal takımın kendi aydın uzmanlar bölüğü var mıdır? Karmaşık bir sorundur bu. Çünkü, bugüne kadar çeşitli aydın bölüklerinin yetişmesindeki gerçek tarihsel oluşum değişik biçimler...
Spotlight’ın Anımsattıkları: İnsanlığın Çocuk İstismarı “Geleneği”
Bu gezegende, her yıl 40 milyon çocuk istismara uğruyor. Kadın nüfusunun %20’si, erkeklerinse %10’unun çocukken istismara uğradığı istatistiki olarak biliniyor. Bunlar sadece rapor edilen vakalar. Bu salgın, dünyanın belirli ülkelerine özgü de...
Sosyal Bilimler’de Asayiş Berkemal!
2015 yılına veda ederken Sosyal Bilimler, okurlarının kütüphanesine katkı sağlamak için çekilişle babil.com’dan ₺100 hediye çeki vermişti. Yapılan çekilişe katılım 31 Aralık 2015 saat 23:59’da sona ermişti. Paylaşılması / RT edilmesini...
Herman ve Chomsky’den Bir Propaganda Modeli
Kitle medyası, mesajları ve sembolleri sıradan insanlara ileten bir sistem olarak hizmet verir. Eğlendirmek, avutmak, bilgi vermek ve bireyleri toplumun bütününe eklemleyen değerleri, inançları ve davranış kodlarını aşılamak işlevleri arasındadır...
“Milli Egemenlik”, Demokratik Bir Niyetin İfadesi midir?
“Millet” soyut bir kavramdır. “Millet egemenliği” deyimiyle kastedilen eğer ulusun özgürce kendi siyasi kaderini belirlemesi ise, bunun için önce a) milli iradenin, serbest tartışmalar, partiler basın vb. yoluyla oluşması...
Uluslararası Af Örgütü’nden Sosyal Deney: “Gay Kaplumbağalar”
1 mağaza, 3 gün, 8 gizli kamera ve 1 kaplumbağa: Gay Turtle.
Kaynak: Uluslararası Af Örgütü Resmi YouTube Kanalı
Geçmiş ve Tarih Arasında: Alevi Hafızasını Tanımlamak
Bu kitabın içeriğine dair ilk düşünceler yıllar öncesine gidiyor. 20. yüzyılın bitiminde Alevi Kürtler başlığıyla yayımlanacak çalışmayla meşgulken, bu topluluğun üyeleriyle yaptığım söyleşiler esnasında duyduğum tarihsel verilerle donatılmış...
Elias Canetti’den: Arafat’taki Hacıların Emir Beklentisi
Mekke’ye yapılan haccın en önemli anı ve gerçek doruk noktası, Mekke’den uzak bir mesafede yer alan Vukuf ya da “Arafat’ta Durma”dır. Devasa sayıdaki hacı, kimi zaman 600.000-700.000 kişi orada toplanır, çıplak...
Boşluk, Aşırılık ve Keyfilik: Bir Zümrenin Keyfiliğinin Başka Keyifleri Yok Etmesi
Toplumsal, siyasal ya da kültürel alanlarda, çok farklı zaman ve yer parçalarında ortaya çıkabilen boşluklar, yeni ve daha özgür yaşamların üzerinde yaratılabileceği açıklıklar olabileceği gibi, keyfî şekillerde doldurulduğunda, aşırılık biçimlerine...
Theodoros Angelopoulos Sinemasında Göç Olgusu
“Dünya vatandaşı olma” mevhumunun kökeni, çok eskilere, belki, Sokrates’e dayanır. 90’ların sonlarında, küreselleşmenin hala hararetle tartışıldığı günlerde, Martha Nussbaum ve Linda Bosniak gibi hukuk bilimciler, ulusal haklardan yoksun...
Rusya’nın Batı-Karşıtı Politikasında Türkiye Nasıl Konumlandırılmaktadır?
Künye — Vildane Özkan ve Artum Dinç, Rusya’nın Batı-Karşıtı Politikasında Türkiye Nasıl Konumlandırılmaktadır?, Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science / Yıl: 2, Sayı: 2, Mart 2015, s. 100-121 Editör Notu — Son yıllarda...
Militarist Modernleşme: Çapa ile Tüfeğin Kardeş Olması
Pek çok “modern” kavram gibi spor ya da jimnastik türünden kavramlar da Türkiye’ye “Batılı hayat tarzı”nın bazı görünümlerini anlatan terimler olarak geldi. Bunların istenen hedefe ulaşmayı kolaylaştıracağı, bu amaca hizmet edeceği konusunda fikir...
Philip Zimbardo’dan: Sıradan İnsanlar Nasıl Canavara veya Kahramana Dönüşürler?
Mahkûm veya gardiyan olmanın psikolojik etkileriyle ilgili bir inceleme olan ve 1971 yılında Stanford Üniversitesi’nde bir grup araştırmacı tarafından yapılan Stanford Hapishane Deneyi’nin (Zimbardo Deneyi) liderliğini yürüten ünlü...
Edebiyatta Ötekilik Meselesi ve Türk Edebiyatı’nda “Öteki”
Kişi, kendi varlığını idrâk etmeye başladığı ândan itibaren, bir “kendilik” ve “başkası/ötekilik” algısı da oluşmaya başlar. İnsan doğasının bir gereği olan bu algı, toplumda da farklı şekillerde görünür olmaktadır. Toplumsal olan üzerinden...
Z: O yaşıyor!
2013’de, faşizm karşıtı rap sanatçısı Pavlos Fyssas, bir Altın Şafak üyesi tarafından öldürüldüğünde, ülkeyi etkisi altına alan protestolar, yarım asır önce benzer bir olayla ateşlenen kargaşayı ve isyanı akıllara getirmişti. 1963’de, savaş karşıtı...
İnce Zevkler, Olağan Beğeniler: Çağdaş Türkiye’de Kültürel Eşitsizliğin Yansımaları
Künye — Özgür Arun, İnce Zevkler, Olağan Beğeniler: Çağdaş Türkiye’de Kültürel Eşitsizliğin Yansımaları, Cogito Dergisi, Sayı 76, 2014, s. 167-191. — arun@akdeniz.edu.tr Editor Notu — Nikel kübik mobilyalarınız ve yağlı boyalı duvarlarınız varsa...
Devlet Memuru Sosyologluk ile Paralı ve Ayrıcalıklı Kahinlik
İlginç biçimde sosyologların kendi varoluşlarının izah gerektirmesi gibi bir endişeleri varsa bunun nedeni onlardan hep ya diğerlerinden daha fazlası veya daha azı beklendiği içindir. Bir nedeni de en ölçüsüz taleplere cevap vermeye ve...
Sosyal Bilimci mi, Yoksa Doksalog Teknisyenler miyiz? Türkiye’deki Bazı Sosyoloji Pratikleri Üzerine Eleştiriler
Sosyolojinin epistemolojisinin temel bir boyutunun, sosyoloji sosyolojisi olduğuna inanıyorum. Bu, herhangi bir uzmanlık dalı değil, her ciddi sosyolojik pratiğin zorunlu önkoşuludur. Bana göre sosyal bilimlerdeki temel hata kaynaklarından biri...
Ahmet Mithat Efendi’nin Romanlarında Yerli Gayrimüslimlerin Alafrangalığı Meselesi
Künye — Fazıl Gökçek, “Ahmet Mithat Efendi’nin Romanlarında Yerli Gayrimüslimlerin Alafrangalığı Meselesi“, Yeni Türk Edebiyatı Dergisi, Sayı 1, 2010, s.59-68 — fgokcek@hotmail.com Editör Notu — Hayatın her alanında köklü değişiklikler...
Totaliter Sistemlerde Kitle İletişim Araçlarının Tamamı Devletin Kontrolü Altındadır
Künye — Atilla Yayla, Karşılaştırmalı Siyasal Sistemler, Liberte Yayınları, 2014, s. 40-41 Totaliter sistemlerde kitle iletişim araçlarının tamamı devletin kontrolü altındadır. Devlet bunun hem ‘yanlış’, ‘zararlı’ fikir ve...
Atatürk’ün Hükümdar Olmayı Reddetmesi, Demokratik İnançlarının Göstergesi midir?
Osmanlı saltanatının lağvedildiği 1922 Kasım’ı ile Cumhuriyet’in ilan edildiği 1923 Ekim’i arasındaki sürede, Mustafa Kemal’in hükümdarlığına ilişkin düşüncelerin bazı çevrelerde tartışıldığı anlaşılıyor. Daha önce bekar olan Gazi’nin...
İbrahim Kaya: İslam Nedeniyle veya İslam Adına Birey ve Kurumların Üzerinde Egemenlik Kuruldu
Talha Dereci: Hocam, ben öncelikle modernlik kavramıyla başlamak istiyorum. Siz modernliği açık uçlu bir ufuk olarak kavramlaştırmışsınız, aynı zamanda bir gerilim sahası olarak ifade ediyorsunuz. Bu iki ifade üzerinden bir modernlik tanımı...
