Hukuk kuramına ilişkin sorunlar, salt hukukçuları ilgilendiren uzmanlık gerektiren teknik sorunlar değil elbette. Gündelik yaşamımızı doğrudan etkileyen onlarca durum, biz farkında olmadan bu alana ilişkin sorularla örülü. Bu yüzden derinliğine idrak edebilmemiz ve kendi dünyamızda bu sorulara yanıtlar üretebilmemiz gerekiyor. Hele kriz zamanlarında bu sorunları derinliğine anlayabilmek için kimi zaman söz konusu sorunu içeren bir aynanın içinde kendimizi görmeye çok gereksinimimiz var. Kendimizi yerine koyabildiğimiz her durum bize yabancı olmaktan çıkar, bir başka dünyaya bu sayede nüfuz edebiliriz. Yasa maddeleri, mahkeme kararları ya da bilimsel makaleler biz okurlarına bir “yerine koyma”yı yaşatamaz. Yerine geçebileceğimiz özneler ve öyküler sinema yapıtlarında vardır.

Hukuk ile sinema ilişkisi de hukuki sorunların bir tür yerine koyma ile yeniden ele alınabileceği bir perspektifi sunar. Sözgelimi adalet, eşitlik, meşruiyet, devlet erki gibi hukuk kuramına ilişkin sorunsallar tek başlarına anıldıklarında muhataplarında bir duygudaşlık yaratmaz. Belki taraftarlıklar girer devreye, ancak somut bir durumu idrak etmek ayrıdır. Oysa öyküsü olan kimi özneleri izlediğimizde neyden söz edildiğini anlayabiliriz. Hukuk ve sinema bu bakımdan işlevsel ancak yapayalnız bırakılmış bir alan. Ekim 2015’de yayımlanan Hukuku Sinemada Görmek kitabı yeni bir disiplin olarak hukuk ve sinema ilişkisini tek tek filmler üzerinden inceleyen makalelerin derlenmesinden oluşuyor. Bu anlamıyla alanında bir ilk. Editörlüğünü Sevtap Metin’in yaptığı kitabın yazarları Yasemin Işıktaç, Osman Vahdet İşsevenler, Ülker Yükselbaba, İrem Burcu Özkan, Muzaffer Dülger, Dilara Yıldırım, Umut Koloş, Seren Dikel. Kitap V for Vendetta‘dan İçimdeki Deniz‘e geniş bir inceleme alanı sunuyor bizlere.

Sinema izleyicinin kendisini filmin içinde görmesi, kahramanların sorularına kendisinin ne yanıt vereceğini düşünmesi kendisini de bu soruların muhatabı yapar, sorular doğrudan izleyiciye sorulmuştur. İzleyici kendisine sorulanları soruları apaçık anlamasa kendisine bir şeylerin sorulduğunu sezer. İşte bizlerin aklına takıldığını fark ettiğimiz ama biçimini veremediğimiz soru işaretlerinin adlarını koymak yeni bir disiplin olarak hukuk ve sinemanın bir işidir. Hukuku Sinemada Görmek okuruna, bu iki disiplinin birbirini yansıladığı karşılıklı bir aynaya dönüşüşünü  gösteriyor. Ancak bu alan henüz kapsamlı derlemelerin zenginleştirdiği bir literatüre sahip değil, o yüzden kitap Türkçede bir ilk.

Adından da anlaşılacağı üzere kitaptaki makaleler hukukun sinemadaki izlerinin yansımalarını gözlemliyor, sorunsalları saptıyor ve okuru da metne dahil ediyor. Bir sinema filminin izleyiciliğinden onu okumaya tabi tutan bir metnin okurluğuna geçiş yapabilmek ayrı bir dikkati gerektiriyor. Bir sinema eleştirmeninin teknik bakışından çok farklı olan makaleler salt kuramsal bir üstdilin de ötesinde bir üsluba sahip. Filmlerin ele alınışında bütünlüklü bir tutum hakim. Her makalede bir filmin derinlemesine incelemesi tematik bir plan izlenerek yapılıyor. Okurun, sinema sanatını hukuki sorunların okunabilirliğini sağlayan bir disiplinlerarası köprü olarak görmesi sağlanıyor. Bu anlamıyla filmler bir disiplinin perspektifinden okumaya tabi tutuluyor.

Kitabı bu saate dek bekletenler, yani geç kalanlar için şimdiden iyi okumalar!

Melike Belkıs Aydın
kitap@sosyalbilimler.org

Künye: Der. Sevtap Metin, Hukuku Sinemada Görmek, Tekin Yayinevi, Ekim 2015.

Sanal Mağaza: Idefix | Babil | Kitap Yurdu

Yasal Uyarı: Yayımlanan bu yazının tüm hakları sosyalbilimler.org‘a aittir. Söz konusu metin, izin alınmadan başka bir web sitesinde ya da mecrada kısmen veya tamamen yayımlanamaz, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, dağıtılamaz, içeriğinde herhangi bir değişiklik yapılamaz. Aksi taktirde bir hak ihlali söz konusu olduğunda; Sosyal Bilimler Platformu, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun ve 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun ilgili hükümleri gereğince maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Ancak yazının bir bölümü, alıntılanan yazıya aktif link verilerek kullanılabilir. Her türlü alıntı, (her müstakil yazı için) 200 kelime ile sınırlıdır. Alıntı yapılan metin üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamaz.